Νέο Βέτο από τις Η.Π.Α. στο Ψήφισμα του Σ.Α. του ΟΗΕ για την Κατάπαυση του Πυρός στη Γάζα
Οι Ηνωμένες Πολιτείες άσκησαν βέτο σε ένα σχέδιο Ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας που καλούσε σε άμεση, άνευ όρων και μόνιμη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, το οποίο είχαν συντονίσει τα δέκα εκλεγμένα μέλη του Συμβουλίου (E10) για την αντιμετώπιση της επιδεινούμενης ανθρωπιστικής καταστροφής στην περιοχή.
Το Ψήφισμα, το οποίο συντονίστηκε από τη Σλοβενία και συνυποστηρίχθηκε από την Αλγερία, τη Γαλλία και τη Γουιάνα, παρά το αμερικανικό βέτο, ψηφίστηκε από τα δέκα εκλεγμένα Μη Μόνιμα Μέλη του ΟΗΕ (Ελλάδα, Σλοβενία, Γουιάνα, Σιέρα Λεόνε, Πακιστάν, Αλγερία, Σομαλία, Νότια Κορέα, Παναμάς και Δανία) καθώς και από 4 Μόνιμα Μέλη (Γαλλία, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο).
Αξιοσημείωτο είναι ότι πρόκειται για την πέμπτη φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν βέτο σε σχέδιο Ψηφίσματος για εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας από την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023.
Το Περιεχόμενο του Ψηφίσματος
Το σύντομο κείμενο του Ψηφίσματος περιλάμβανε τρεις παραγράφους, οι οποίες ζητούσαν: την άμεση και άνευ όρων μόνιμη κατάπαυση του πυρός, την αξιοπρεπή και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και την πλήρη άρση των περιορισμών και εμποδίων στην είσοδο και διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Παρά τις εντατικές διπλωματικές διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών, οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να στηρίξουν το κείμενο, επικαλούμενες την απουσία ρητής καταδίκης της Χαμάς και της υποστήριξης στο μηχανισμό βοήθειας Gaza Humanitarian Foundation (GHF), τον οποίο έχουν προωθήσει οι ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο ζήτησαν επίσης την προσθήκη καταδίκης της Χαμάς, ενώ η Ρωσία πρότεινε διαγραφές αναφορών στην έκθεση του IPC και στο Ψήφισμα 2735 (2024), στο οποίο είχε απόσχει.
Η Αντίδραση των ΗΠΑ
Μετά την ψηφοφορία, η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Ντόροθι Σέι, επεξήγησε την αντίθεση των ΗΠΑ στο Ψήφισμα. «Δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη», δήλωσε, προσθέτοντας ότι δεν είναι αποδεκτό για όσα λέει και για όσα δεν λέει, καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο προωθήθηκε. Τόνισε πως η αποτυχία του κειμένου να καταδικάσει τη Χαμάς αποτελεί βασικό λόγο της αντίθεσης των ΗΠΑ.
Η κ. Σέι υπογράμμισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστηρίξουν μόνο μέτρα που καταδίκασαν τη Χαμάς και κάλεσαν στη διάλυση της, για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα μπορέσει ποτέ ξανά να απειλήσει την περιοχή. Υπενθύμισε επίσης ότι η Χαμάς έχει απορρίψει πολλές προτάσεις κατάπαυσης του πυρός, περιλαμβανομένης και μίας που κατατέθηκε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο.
Η Επίδραση της Ψηφοφορίας
Η κ. Σέι τόνισε ότι το προτεινόμενο Ψήφισμα «θα υπονόμευε τις διπλωματικές προσπάθειες για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός» και θα «ενίσχυε τη Χαμάς». Κατήγγειλε επίσης την εξίσωση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, την οποία χαρακτήρισε λανθασμένη και επικίνδυνη. Η φράση για «άμεση, άνευ όρων και μόνιμη κατάπαυση του πυρός» απορρίφθηκε, καθώς θα μπορούσε να επιτρέψει στη Χαμάς να ξεκινήσει νέες επιθέσεις.
Αναφερόμενη στην ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια, δήλωσε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν αμφιβολίες για προηγούμενους μηχανισμούς παροχής βοήθειας, οι οποίοι, σύμφωνα με την κ. Σέι, επέτρεψαν στη Χαμάς να πλουτίζει εις βάρος των Παλαιστινίων. Κατήγγειλε τη «θεατρική» φύση του ψηφίσματος, επισημαίνοντας ότι τέτοιες κινήσεις είναι επιβλαβείς σε περιόδους που απαιτείται λεπτή διπλωματία.
Η Αντίκρουση των Διεθνών Εκπροσώπων
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντάνι Ντάνον, εξέφρασε την αντίθεσή του στο σχέδιο Ψηφίσματος, κατηγορώντας ορισμένα μέλη του Συμβουλίου για την αποφυγή της αλήθειας και προειδοποιώντας για το μήνυμα που στέλνει αυτή η ψηφοφορία στους τρομοκράτες της Χαμάς. Περιέγραψε την ψήφο ως παράδοση και όχι διπλωματία, υπογραμμίζοντας ότι στέλνει αξιώσεις στους τρομοκράτες.
Ο κ. Ντάνον ευχαρίστησε τις Ηνωμένες Πολιτείες για το βέτο τους, δηλώνοντας ότι στέκονται στη σωστή πλευρά και υπερασπίζονται την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, αναφέρθηκε στην ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα και τη ζητούμενη άμεση ανθρωπιστική ανταπόκριση, υπογραμμίζοντας το επείγον της κατάστασης και την ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός και ελευθερία των ομήρων.
Η Ελλάδα εξέφρασε τις ανησυχίες της για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, καλώντας το Ισραήλ να επιτρέψει την άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και τη αποκατάσταση βασικών υπηρεσιών. Το προσεχές διεθνές συνέδριο στη Νέα Υόρκη προσδιορίστηκε ως σημαντική ευκαιρία για αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας, προκειμένου οι Παλαιστίνιοι και οι Ισραηλινοί να μπορέσουν να ζήσουν πλάι-πλάι με ειρήνη και ασφάλεια.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα έχει επιδεινωθεί δραματικά μετά την κατάρρευση της προσωρινής εκεχειρίας τον Μάρτιο, με αυξανόμενες ανησυχίες για λιμό και μαζικές απώλειες αμάχων. Η πρόσφατη ενεργοποίηση του μηχανισμού διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας GHF, ο οποίος λειτουργεί χωρίς τη συμμετοχή του ΟΗΕ, έχει προκαλέσει σφοδρή κριτική, με γνωστά περιστατικά ανθρώπινων απωλειών σε σημεία διανομής βοήθειας πλευρά του GHF.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, καταδίκασε τις επιθέσεις και ζητά άμεση, ανεξάρτητη διερεύνηση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη λογοδοσίας για τους υπευθύνους.